Όταν εξιχνιάστηκε η κλοπή 274 αρχαιοτήτων από το Αρχαιολογικό Μουσείο Κορίνθου

Ήταν 28 Ιανουαρίου του 2000, όταν η Αστυνομία ανακοίνωσε την εξιχνίαση της υπόθεσης κλοπής 285 αγαλμάτων και άλλων αντικειμένων ανυπολόγιστης αξίας από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Κορίνθου τον Απρίλιο του 1990.

Για τη μεγάλη αυτή ληστεία συλλαμβάνονται δύο, ενώ αναζητούνται ο πατέρας και ο αδελφός του ενός εκ των δύο, οι οποίοι σύμφωνα με την αστυνομία διαμένουν στο εξωτερικό. Στην κατοχή τους βρέθηκαν αρχαία αντικείμενα, ναρκωτικά και όπλα.

Περίπου ένα χρόνο αργότερα και συγκεκριμένα στις 19 Ιανουαρίου του 2001, οι αμερικανικές Αρχές παρέδωσαν σε Έλληνες αξιωματούχους τις 274 αρχαιότητες που είχαν κλαπεί από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Κορίνθου. Συγκεκριμένα, η παραλαβή των αρχαιοτήτων πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Πολιτισμού, με τον Ευ. Βενιζέλο και τον πρέσβη των ΗΠΑ Ν. Μπερνς να ανταλλάσσουν χαμόγελα και φιλοφρονήσεις, με φόντο ορισμένες από τις αρχαιότητες.

Η αξία των κλοπιμαίων εκτιμάται στα 2 εκατ. δολάρια, εντοπίστηκαν ύστερα από έρευνες των ελληνικών και αμερικανικών Αρχών το Σεπτέμβριο του 1999 στο Μαϊάμι.

Οι αρχαιότητες που επιστράφηκαν είναι 274, από τις 285 που το ΥΠΠΟ αναφέρει ότι είχαν κλαπεί τα ξημερώματα της Μεγάλης Πέμπτης (περίπου στις 3 το πρωί), στις 12 Απρίλη του 1990, από τέσσερα άτομα που πρώτα ξυλοκόπησαν αγρίως τον φύλακα της βάρδιας Θεοφάνη Κακούρη, ο οποίος παραβρέθηκε και στη τελετή παραλαβής. Οι αρχαιότητες βρέθηκαν και κατασχέθηκαν περίπου εννέα χρόνια αργότερα στις ΗΠΑ στο Μαϊάμι, λίγο πριν μοσχοπουληθούν σε δημοπρασία του οίκου «Κρίστις». Ωστόσο, άγνωστη παραμένει η τύχη των υπόλοιπων 11 αρχαιοτήτων που δε βρέθηκαν, αλλά το ΥΠΠΟ εκτιμά πως οι έρευνες βοηθούνται από το ότι τα αρχαία που κλάπηκαν ήταν δημοσιευμένα και φωτογραφημένα. Σε σχετική ερώτηση για την τύχη των 11 κομματιών, ο Ευ. Βενιζέλος σημείωσε ότι «όλα τα αντικείμενα που είχαν κλαπεί το ’90 από την Κόρινθο ήταν καταλογογραφημένα και δημοσιευμένα. Αρα είναι πλήρως εντοπισμένα, είναι εκτός συναλλαγής».

Αμέσως μετά το συμβάν, ειδοποιήθηκαν εγγράφως οι συνοριακοί σταθμοί, τα αεροδρόμια, η Γενική Ασφάλεια, η Διεθνής Αστυνομία, οι πρεσβείες Χάγης και Λονδίνου, τα προξενεία Γενεύης, Μονάχου και ΗΠΑ, το ICOM και η Unesco. Με τη διαδικασία αυτή ακυρωνόταν οποιαδήποτε έκθεση των κλοπιμαίων στο διηνεκές, διότι η σύμβαση της Unesco (1970, ελληνικός νόμος 1103/80) επιβάλλει τη διεκδίκηση επαναπατρισμού, σύμφωνα με τον κανονισμό του Συμβουλίου της Ευρώπης του 1992.

Ο ίδιος χαρακτήρισε την αρχαιοκαπηλία «μια από τις χείριστες και προκλητικές μορφές οργανωμένου εγκλήματος» και εξέφρασε την ικανοποίησή του, που «η ελληνοαμερικανική συνεργασία αποδίδει καρπούς», καθώς και τη «χαρά» του που οι ΗΠΑ «είναι πιστές» στην αντίληψη περί επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών στον τόπο από τον οποίο προέρχονται. Ο υπουργός Πολιτισμού είπε ότι με αφορμή την επιστροφή των κλαπέντων του Μουσείου Κορίνθου και ενόψει της Ολυμπιάδας του 2004 και της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, πρέπει να επιστραφούν και τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Αυτά για την ιστορία.

Τη «σκυτάλη» στο «λιβάνισμα» της ελληνοαμερικανικής αστυνομικής συνεργασίας – για ευνόητους λόγους που ξεπερνούν το πεδίο της αρχαιοκαπηλίας – πήρε φυσικά ο Ν. Μπερνς, λέγοντας πως «επανορθώσαμε ένα κακό με τη συνεργασία του FBI και της ΕΛ.ΑΣ.» και πρόσθεσε ότι η χτεσινή τελετή συμπέφτει με το κλείσιμο 110 χρόνων από τη δράση της Αμερικανικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Κόρινθο.Οι «επαναπατριζόμενες» αρχαιότητες, καθώς και αυτές που δε βρέθηκαν είναι ανεκτίμητης αρχαιολογικής αξίας. Συγκεκριμένα, το σύνολο των αντικειμένων που κλάπηκαν αποτελείται από 164 αγγεία, εξαιρετικά δείγματα των κορινθιακών και αττικών εργαστηρίων, μια θαυμάσια κεφαλή κούρου του 5ου αι. π.Χ., 13 πορτρέτα ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, μικρό άγαλμα του Πανός, πέντε μοναδικές πήλινες κεφαλές του 6ου και 5ου αι. π.Χ., 49 πήλινα ειδώλια, 11 γυάλινα δοχεία, δύο χάλκινα μικρά αγάλματα, πήλινα λυχνάρια «και άλλα μικρότερης σημασίας ευρήματα» σύμφωνα με το ΥΠΠΟ. Το υπουργείο ωστόσο δεν ανακοίνωσε ποια είναι τα 11 κομμάτια που λείπουν.

Να σημειωθεί ότι στο τέλος της συνέντευξης, ο γνωστός… «κοριός» Χρ. Μαυρίκης, του οποίου το όνομα εμπλεκόταν στη διαδικασία της ανακάλυψης των κλαπέντων, είπε, απευθυνόμενος στον Ευ. Βενιζέλο, ότι θα περίμενε μια αναφορά στο όνομά του και ότι, σε αντίθεση με την αμερικάνικη πλευρά, το ΥΠΠΟ είχε αρνητική στάση απέναντί του.