Έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος ποιητής Ντίνος Χριστιανόπουλος

«και τι δεν κάνατε για να με θάψετε όμως ξεχάσατε πως ήμουν σπόρος». Ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 89 ετών. Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος (το πραγματικό του όνομα ήταν Κωνσταντίνος Δημητριάδης) υπήρξε εκτός από ποιητής διηγηματογράφος, δοκιμιογράφος, μεταφραστής, ερευνητής, λαογράφος, εκδότης και βιβλιοκριτικός.

Έργο του έχει μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες.

Ήταν καταβεβλημένος από τις αλλεπάλληλες, τα τελευταία χρόνια, περιπέτειες της υγείας του. «Δεν θέλω και πολύ τις αυτοβιογραφίες» έλεγε, «γιατί μου δίνουν την εντύπωση ότι ξόφλησα κι ότι δεν έχω πια να κάνω τίποτα άλλο παρά να βυθίζομαι στις αναμνήσεις…».

Ποιος ήταν

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, γιος προσφύγων από την Ανατολική Θράκη και είχε σπουδάσει Κλασικές Σπουδών στο ΑΠΘ. Είχε εργαστεί ως βιβλιοθηκάριος στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης από το 1958 έως το 1965 και στη συνέχεια ως επιμελητής εκδόσεων.

Το 1958 ίδρυσε και ανέλαβε υπό τη διεύθυνσή του το περιοδικό Διαγώνιος, που κυκλοφόρησε ως το 1983 με ολιγόχρονες παύσεις και τον εκδοτικό οίκο Εκδόσεις Διαγωνίου. Εκείνη την περίοδο αναπτύχθηκε ο λεγόμενος «κύκλος των λογοτεχνών της Διαγωνίου».

Το προσωπικό ποιητικό του ύφος διακρινόταν και από τις επιρροές που είχε από τον Κ.Π.Καβάφη και τον Τ. Σ. Έλιοτ, ειδικά στην πρώτη ποιητική συλλογή του, «Εποχή των ισχνών αγελάδων», 1950.

Στα επόμενα έργα του, ξεκαθαρίζει το κυρίαρχο θέμα της ποίησής του: η εφήμερη ομοφυλοφιλική σχέση και το ερωτικό πάθος που οδηγεί στην ταπείνωση και στη μοναξιά, αλλά σταδιακά τα έργα του αποκτούν και κοινωνική οπτική.

Κυνηγήθηκε πολύ από το κοινωνικό κατεστημένο της εποχής όπως, για παράδειγμα, όταν κόντεψε να συλληφθεί από τη χούντα λόγω της άρνησης του να παραλάβει σχετικό βραβείο για ένα πεζό του έργο τον «Χιλιαστή».

Το 2011 τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου του, αλλά αρνήθηκε να το παραλάβει παραπέμποντας στο κείμενό του «Εναντίον» από το 1979 όπου αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης απ’ όπου και αν προέρχεται. Δεν υπάρχει πιο χυδαία φιλοδοξία από το να θέλουμε να ξεχωρίζουμε. Αυτό το απαίσιο “ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων”, που μας άφησαν οι αρχαίοι».

Τον Ιούνιο του 2011 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από τμήμα Φιλολογίας.

Η κηδεία του θα γίνει την Πέμπτη το πρωί στο Κοιμητήριο Αναστάσεων του Κυρίου στη Θεσσαλονίκη

Όταν σε περιμένω

Ντίνος Χριστιανόπουλος, από τη συλλογή Ανυπεράσπιστος καϋμός (1960)

Όταν σε περιμένω και δεν έρχεσαι,
ο νους μου πάει στους τσαλακωμένους,
σ’ αυτούς που ώρες στέκονται σε μια ουρά,
έξω από μια πόρτα ή μπροστά σ’ έναν υπάλληλο,
κι εκλιπαρούν με μια αίτηση στο χέρι
για μια υπογραφή, για μια ψευτοσύνταξη.

Όταν σε περιμένω και δεν έρχεσαι, γίνομαι ένα με τους τσακισμένους.

Τι είχε πει

Είχε γενέθλια στις 21 Μαρτίου, ανήμερα της παγκόσμιας μέρας της ποίησης, και σε συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Σε τι βοηθά λοιπόν η ποίηση;», απάντησε:

«Ακανθώδες το ερώτημα και δε νομίζω να δύναται κανείς να δώσει τη σωστή απάντηση. Ίσως, θα μπορούσα να πω ότι δίνει έκφραση στην ψυχική ανάγκη μιας μερίδας ανθρώπων που λέγονται ποιητές. Ίσως και σε ορισμένους από τους αναγνώστες τους. Είναι απίθανο μυστήριο αυτό της ποίησης… Εμένα, πάντα μου άρεσαν- μου αρέσουν πολύ, οι λέξεις… Δεν μπορώ όμως να διεισδύσω σ’ αυτό το μυστήριο που λέγεται ποίηση… Μπορεί όμως η ποίηση να αναστείλει πολέμους, να δώσει λύση σ’ αυτή την κρίση που βιώνουμε; Δε νομίζω…».

Είπε και έγραψε -μεταξύ πολλών άλλων:

*Το ρεμπέτικο είναι η πολιτιστική αξία του ελληνισμού. Σ’ ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπάρχει σύγχρονο λαϊκό τραγούδι.. Μόνο στην Πορτογαλία τα φάντος και στην Ελλάδα το ρεμπέτικο είναι οι τελευταίες εστίες του…

*«Εγώ; Από νταλκά τραγουδάω».

*«Είναι αλήθεια. Μιλώ συχνά αθυρόστομα. Έβρισα πολλούς ανθρώπους , τους σχολίασα αρνητικά. Κινδύνεψα να συρθώ και σε δικαστήρια για αυτά που είπα. Ας είναι. Δεν μου βγήκε σε κακό… Δεν μετανιώνω».

*«Τι να τα κάνω τα τραγούδια σας/ είναι πολύ ζαχαρωμένα/ ταιριάζουν σε σοκολατόπαιδα/ μα δεν ταιριάζουνε σε μένα/ Τι να τα κάνω τα τραγούδια σας/ ποτέ δε λένε την αλήθεια/ ο κόσμος υποφέρει και πεινά / κι εσείς τα ίδια παραμύθια…».

Οι ποιητικές συλλογές του

  • Εποχή των ισχνών αγελάδων. Θεσσαλονίκη, Κοχλίας, 1950
  • Ξένα γόνατα · Ποιήματα 1950-1955. Θεσσαλονίκη, 1957
  • Ανυπεράσπιστος καϋμός · Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1960
  • Ποιήματα 1949-1960. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1962
  • Το κορμί και το σαράκι · Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1964
  • Ποιήματα 1949-1964. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1964
  • Προάστια · Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1969
  • Το κορμί και το μεράκι · Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1970 • Ποιήματα 1949-1970. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1974
  • Μικρά ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1975
  • Ιστορίες του γλυκού νερού . Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1980
  • Το αιώνιο παράπονο · Ποιήματα και τραγούδια. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1981
  • Νέα ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1981 (και σε δεύτερη έκδοση με τίτλο Νεκρή πιάτσα· Πεζά Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1984)
  • Δώδεκα τραγούδια εικονογραφημένα με ξυλογραφίες του Νίκου Νικολαΐδη. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1984
  • Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1986 (δεύτερη έκδοση 1992, τρίτη έκδοση 1998)
  • Νεκρή πιάτσα· Νεώτερα ποιήματα (1990-1996). Παιανία, Μπιλιέτο, 1997
  • Το κορμί και το σαράκι · Νεώτερα ποιήματα (1990-1996). Παιανία, Μπιλιέτο, 1997
  • Η πιο βαθιά πληγή. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1998
  • Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2004
  • Πεζά ποιήματα. Θεσσαλονική, Ιανός, 2004
  • Μικρά ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2004
  • Παράξενο, πού βρίσκει το κουράγιο κι ανθίζει. Λευκωσία, Αιγαίον, 2011